*   *   *

ABHAZYA CUMHURİYETİ KÜLTÜR BAKANLIĞI'NA

29 Haziran 2024

Abhazya Cumhuriyeti Kültür Bakanlığı, Abhazya Cumhuriyeti Türkiye Tam Yetkili Temsilciliği ve Türkiye’deki Abhaz Dernekleri Federasyonu’nca 7 Haziran 2024 tarihinde İstanbul’da düzenlenen “Son Ubıh” adlı müzikal tiyatro oyunu bizleri bir kez daha üzmüş ve tedirgin etmiştir.

Türkiye diasporası bu üzüntü verici eser ile 1990 yılında tanışmıştı.

Abhaz ulusal şairi Bagrat Şinkuba’nın 1974 yılında yayınlanan “Son Ubıh” (Gidenlerin Sonuncusu) adlı 3 ciltlik kitabının 2. cildi 1990 yılında İstanbul’da yayınlandığında da büyük bir üzüntü ve infial ile karşılanmış, yoğun eleştiriler almıştı.

Tarihsel gerçeklikleri tahrif eden, Kafkas diasporasının kolektif hafızası ile tümüyle çelişen ve manipülatif “Sovyet Tarihçiliği”ne hizmet ettiği apaçık ortada olan bu kitap, halklarımızın özgürlüğü yolunda bedeller ödemiş büyük lider Adagua-ipa Hacı Kerantukh Berzeg'e iftira atan, onu zan altında bırakan, makam ve para karşılığında halkına ihanet eden biri gibi sunan bir karşı propaganda metnidir.

Bu propaganda metninin 50 yıl sonra müzikal tiyatro oyunu olarak yeniden gündeme getirilmesi ve Adagua-ipa Hacı Kerantukh Berzeg'in tarihi gerçeklere aykırı biçimde Rusya'nın barış tekliflerini reddederek halkını yok oluşa sürükleyen bir lider olarak yansıtılması bizler için oldukça şaşırtıcı ve üzücü olmuştur.

Çünkü, “XIX. yüzyılda Abhaz halkının da ezici çoğunluğunun topraklarından sürülmesiyle sonuçlanan ve günümüzde de yaraları hala kanayan büyük sürgün trajedisini” konu alan bu eserin tüm handikapları, Sovyet totalitarizminin boğucu atmosferinde yayınlanmış olması dikkate alındığında belki anlaşılabilir ancak günümüz koşullarında bu karşı propaganda metnine tahammül edilmesi ve anlayış gösterilmesi söz konusu olamaz.

Artık zaman, Abhaz ulusal şairi Bagrat Şinkuba’nın “Son Ubıh” (Gidenlerin Sonuncusu) adlı üç ciltlik kitabının ve benzerlerinin yeniden ön plana çıkarılmasını değil, ibretlik eserler olarak kütüphanelere kaldırılmasını gerektirmektedir.

Bu sebeple tiyatro oyununun bu isim ve içerikle hem diasporada hem de vatanımızda sahnelenmesine son verilmesini önemle rica ediyoruz.

Saygılarımızla.

 
*    *    *

Министерству Культуры Республики Абхазия

 29 июня 2024 года

Выражаем своё огорчение и беспокойство, Министерству Культуры Республики Абхазия, Полномочному Представительству Республики Абхазия в Турции и Федерации Абхазских Обществ в Турции в связи с постановкой мюзикла «Последний из Ушедших» поставленным 7 июня 2024 года в Стамбуле.

С диаспорой в Турции это печальное произведение впервые познакомилось в 1990 году.

Второй том трёхтомной книги «Последний из Ушедших», написанной национальным абхазским поэтом Багратом Шинкубой и изданной в 1974 году, был опубликован в Стамбуле в 1990 году, вызвав большое огорчение и волну критики.

Эта книга, искажающая исторические факты, полностью противоречащая коллективной памяти кавказской диаспоры и служащая манипулятивной «Советской Историографии», является контрпропагандистским произведением, порочащим великого лидера Адагуя-ипа Хаджи Керантуха Берзека, который заплатил немалую цену в борьбе за свободу наших народов, представляя его как человека, предавшего свой народ ради власти и денег.

Восстановление этого контрпропагандистского произведения в виде мюзикла спустя 50 лет и изображение Адагуя-ипа Хаджи Керантуха Берзека как лидера, отказавшегося от мирных предложений России и тем самым обрёкшего свой народ на уничтожение, вызывает у нас удивление и огорчение.

Поскольку это произведение посвящено «великим трагедиям выселения, приведшим к изгнанию подавляющего большинства абхазского народа, на ряду с другими Кавказскими народами, с его земель в XIX веке и всё ещё кровоточащим ранам», его публикация в условиях удушающей атмосферы советского тоталитаризма может быть понятной. Однако в нынешних условиях терпимость и понимание в отношении этого контрпропагандистского произведения невозможны.

Пришло время, чтобы трехтомная книга Баграта Шинкубы «Последний из Ушедших» и подобные ей произведения были перемещены на полки библиотек как предостерегающие примеры, а не выдвигались на первый план.

В связи с этим настоятельно просим прекратить постановку данного театрального представления под таким названием и с таким содержанием как в диаспоре, так и на нашей родине.

С Уважением.

Berzeg Sefer Berzeg, Ubıh

Duğ Orhan Doğbay, Ubıh

Duğ Seyit Ahmet Gültekin, Ubıh

Ketse Yasin Durmaz, Ubıh

Berzeg Yenal Berzeg, Ubıh

Dipşevu Hakan Şahin, Ubıh

Berzeg Bislan Berzeg, Ubıh

Berzeg Perit Berzeg, Ubıh

Berzeg Burhanettin Şen, Ubıh

Berzeg Bahattin Şen, Ubıh

Berzeg Murat Şamil Şen, Ubıh

Berzeg Ali Tarcan Şen, Ubıh

Berzeg Umut Berhan Şen, Ubıh

Berzeg Janset Şen, Ubıh

Berzeg Kadri Çorlu, Ubıh

Berzeg Bülent Aslan, Ubıh

Berzeg Zerrin Aslan, Ubıh

Berzeg Levent Aslan, Ubıh

Deçen Recep Şeref, Ubıh

Deçen İbrahim Şeref, Ubıh

Çese Coşkun Tokgöz, Ubıh

Deçen Janset Şeref, Ubıh

Deçen Nur Sinem Şeref, Ubıh

Çule Gürol Demir, Ubıh

Çule Cemal Demir, Ubıh

Çule Mustafa Demir, Ubıh

Çese Cem Tokgöz, Ubıh

Çule Oğur Demir, Ubıh

Çule Gülten Seren, Ubıh

Çese Can Koray Tokgöz, Ubıh

Çule Belgin Demir Kurt, Ubıh

Çule Funda Demir Aksoy, Ubıh

Çule Sinem Seren, Ubıh

Çese Simray Tokgöz, Ubıh

Çule Sema Seren, Ubıh

Çule Soysal Demir,  Ubıh

Çule Batu Demir, Ubıh

Ketse Oğuz Güngör, Ubıh

Ketse Deniz Demir, Ubıh

Kanay Serkan Talay, Ubıh

Ajuk Uğur Tok, Ubıh

Takaph Fatma Özdemir, Ubıh

Vocıbe Cengiz Ocbe, Ubıh

Ketse Şenol Kezek, Ubıh

Ketse Aybek Kezek, Ubıh

Duğ Feridun Atac, Ubıh

Vocibe Yalçın Ocbe, Ubıh

Duğ Ferruh Atac, Ubıh

Duğ Ceyhun Atac, Ubıh

Cizemuğa Hilal Göker, Ubıh

Cizemuğa Janset Güneş, Ubıh

Cizemuğa Mümtaz Çizemuğa, Ubıh

Cizemuğa Nezih Çizemuğa, Ubıh

Şukumlu Tolga Asalkan, Ubıh

Şukumlu Ergün Asalkan, Ubıh

Şhabe Gamze Işık, Ubıh

Şhabe Özkan Işık, Ubıh

Hunca Savaş Yüksel, Ubıh

Çüle Yunus Emre Ebrem, Ubıh

Çüle Mehmet Akçay, Ubıh

Hunca Turan Yüksel, Ubıh

Hunca Mert Yüksel, Ubıh

Çule Ünsal Demir, Ubıh

Çule Sibel Demir Dilekcan, Ubıh

Hunca İlker Hunca, Ubıh

Hunca Nimet Ülke, Ubıh

Çule Elif Demir, Ubıh

Çule Mert Barış Demir, Ubıh

Vatah Rıza Özdemir, Ubıh

Çese Cemil Tokgöz, Ubıh

Vatah Kazım Özdemir, Ubıh

Sestokloko Ramazan Akın, Ubıh

Çese Sema Özkök, Ubıh

Sestokloko Salim Akın, Ubıh

Sestokloko Salih Akın, Ubıh

Feug Nilüfer Erdoğan, Ubıh

Feug Nuriye Karaaslan, Ubıh

Vukejıy Nurettın An, Ubıh

Vukejıy Cavit Ars, Ubıh

Çule Nurten Demir, Ubıh

Vukejıy Murat Ars, Ubıh

Thaho Fahrettin, Ubıh

Çese Barış Tokgöz, Ubıh

Çese Taşkın Tokgöz, Ubıh

Lakay Koray Lakay, Ubıh

Lakay Okay Lakay, Ubıh

Çese Faruk Tokgöz, Ubıh

Çese Hasan Bora Tokgöz, Ubıh

Çese Begüm Nihan Tokgöz, Ubıh

Önçö Yahya Erdoğan, Ubıh

Çule Ahmer Caner Demir, Ubıh

Çule Serenay Demir, Ubıh

Cup’e Murat İşcan, Ubıh

Deçen Mustafa Yüksel, Ubıh

Thakho Gökhan İyigün, Ubıh

Ğırbı Murat Işık, Ubıh

Deçen Zehra Doğbay, Ubıh

Deçen Zübeyde Yaşar, Ubıh

Duğ Dişeps Nur Doğbay, Ubıh

Demder Hande Akar, Ubıh

Duğ Gupse Toka, Ubıh

Duğ Janset Akay, Ubıh

Çese Şengül Tokgöz Uysal, Ubıh

Gırbı Murat Işık, Ubıh

Duğ Muhammed Abrek Doğbay, Ubıh

Duğ Yonca Dinç, Ubıh

Chef Hilal Erken Bolat, Ubıh

Hamta Mehmet Ali Öz, Ubıh

Lakay Şaban Lakay, Ubıh

Chef Recep Erken, Ubıh

Chef Aydın Erken, Ubıh

Hamıta Aylin Kasbolat, Ubıh

Hamta Tuğçe Öz, Ubıh

Amıç Kanşav Ertan, Ubıh

Hamta Serkan Özhamit, Ubıh

Şhaplı Siynem Özarfat, Ubıh

Hamta Mustafa Öz, Ubıh

Hamta Özcan Öz, Ubıh

Şhaplı Zehra Özarfat, Ubıh

Çese Rahel Tokgöz, Ubıh

Şhaplı Esra Özarfat, Ubıh

Şhaplı Umay Özarfat, Ubıh

Hamta İlkay Öz, Ubıh

Şhaplı Eray Albaş, Ubıh

Hunca Ömer Susran Hunca, Ubıh

Hunca Fatih Hunca, Ubıh

Lakay Şamil Lakay, Ubıh

Lakay Şahin Lakay, Ubıh

Kanay Gürbüz Talay, Ubıh

Şhaplı Ayla Talay, Ubıh

Şhaplı Ahmet Albaş, Ubıh

Vocıbe Rüştü Ocbe, Ubıh

Hamıta Fatih Holat, Ubıh

Vocıbe Mesut Ocbe, Ubıh

Cıf Muhammed Ali Çağlar, Ubıh

Şhaplı Kamuray Albaş, Ubıh

Atrışba Bülent Bolat, Abaza

Atrışba Ömer Şirinel, Abaza

Kushba Erol Karayel, Abaza

Agrba Anıl Alkan, Abaza

Lakoba Nart Lakoba, Abaza

Yağan Şamil Yağan, Abaza

Kapba Erkul Kap, Abaza

Agumaa Can Barın, Abaza

Trışha Merve Özkan, Abaza

Zigala Halil İbrahim Ertuğ, Abaza

Atrışba Murat Bolat, Abaza

Yağan Volkan Yağan, Abaza

Ageça Taha Baygüneş, Abaza

Asugba Yener Cengiz, Abaza

Yağan Enver Yağan, Abaza

Argun Hayrettin Ayna, Abaza

Yağan Merve Yağan, Abaza

Yağan Ahmet Sinan Yağan, Abaza

Pkin Ömer Özdeniz, Abaza

Yağan Ayhan Yağan, Abaza

Yağan Nurdan Yağan, Abaza

Yehulte Umut Şen, Adıge

Avazba Özgür Arslan, Abaza

Tram Ayşegül Akdemir, Abaza

Çkupha Melike Koç Taymaz, Abaza

Agıpha Ezgi Uçar, Abaza

Akusba Dinçer Uçar, Abaza

Akusba Ahra Uçar, Abaza

Atrışba Sinan Şirinel, Abaza

Hocupha Hatice Şirinel, Abaza

Goguapha Muradiye Şirinel, Abaza

Abuhupha Şükran Şirinel, Abaza

Trışha Gülşah Şirinel, Abaza

Aşba Mehmet Yılmaz, Abaza

Aşupha Nuran Yılmaz, Abaza

Aşupha Setenay Yılmaz, Abaza

Trışha Berranur Yılmaz, Abaza

Trışha Sibel Yılmaz, Abaza

Trışha Serap Can, Abaza

Mamatipa Selçuk Can, Abaza

Trışıpha Muazzez Yılmaz, Abaza

Ahba Koray Aka, Abaza

Azınıpha Deniz Aka, Abaza

Ajunt Gürkan Kayıt, Abaza

Hedecıpha Hale Kayıt, Abaza

Avrusipa Cavit Hacıoğlu, Abaza

Bagapş Fırat Çapkın, Abaza

Avrusipa Yiğit Hacıoğlu, Abaza

Avrusipa Yiğit Hacıoğlu, Abaza

Turkba Erdinç Erdoğan, Abaza

Çuyıpha Duygu Erdoğan, Abaza

Azınıpha Güler Korkmaz, Abaza

Ahoçba Ahmet Korkmaz, Abaza

Mühacıpha Mine Korkmaz, Abaza

Ahoçba Cüneyt Korkmaz, Abaza

Aşamba Nihat Şamba, Abaza

Haçıpha Elif Şamba, Abaza

Aşamba Furkan Şamba, Abaza

Aşamba Kutay Şamba, Abaza

Ajiba Mensur İlhan, Abaza

Ajiba Mustafa İlhan, Abaza

Trışha Reyhan İlhan, Abaza

Jiyıpha Sümeyra Tercan, Abaza

Trışha Perihan Hatacıkoğlu, Abaza

Öyüzıpha Çiğdem Hatacıkoğlu, Abaza

Öyüzıpha Kamer Hatacıkoğlu, Abaza

Öyüzıpha Berrin Hatacıkoğlu, Abaza

Öyüzıpha Zerrin Hatacıkoğlu, Abaza

Atrışba Cevdet İniş, Abaza

Tırkilipha Ayten İniş, Abaza

Trışha Dilek İniş, Abaza

Afünda Ayşe Özmen, Abaza

Afünda Alattin Başkan, Abaza

Afünfa Ceren Başkan, Abaza

Afünda Şirin Başkan, Abaza

Afünda Cenk Başkan, Abaza

Hoşitı Didem Yılmaz, Oset

Bimbaşatı Kemal Eyidoğan, Oset

Gendergenoy Mansur Önlü, Çeçen

Kurşloy Selim Hilmi Aydın, Çeçen

Turkav Eyüp Tuncer, Adıge

Yelpash Jankat Yelbaşı, Adıge

Naptsoko Nail Sönmez, Adıge

Kaytuko Kadir Yıldırım, Adıge

Tyko Murat Sayar, Adıge

Abrek Sedat Uygun, Adıge

Agoey Hikmet Akay, Adıge

Beroko Ufuk Hamit Burka, Adıge

Fucshe Oya Burka, Adıge

Şhatum Tuncay Sarı, Adıge

Sebenokue Ahmet Altınok, Adıge

Şhatum Musa Sarı, Adıge

Açuen Kadir Erkaya, Adıge

Jade İbrahim Deniz, Adıge
Şhatum Orhan Sarı, Adıge
Apish Soner Özen, Adıge

Hahu Tarık Arslan, Adıge

Bidanuk Gülseren Doğbay, Adıge

Natho Saffet Kamil Özmen, Adıge

Hej Arif Akdemir, Adıge

Kobli Serap Erpek Özkan, Adıge

Tobike Pınar Er Birgül, Adıge

Huaj İlkay Birgül, Adıge

Şhatum Turhan Sarı, Adıge

Şhatum Perihan Aydın, Adıge

Blenegaps Ozan Ermez, Adıge

Çedgi Halil İbrahim Şahin, Adıge

Allahberd Özbey Eren Özkan, Adıge

Peneşu İbrahim Şekerci, Adıge

Dzıbe Tolga Taymaz, Adıge

Sıcace Funda Şahin, Adıge

Abaze Nart Yiğit, Adıge

Cherim Yasin Burak Aksoy, Adıge

Hatko Kemal Çertel, Adıge

Şıruh Mehmet Emin Yaşar, Adıge

Koace Fatih Akkaya, Adıge

Natho Saffet Kamil Özmen, Adıge

Naptsoko Bilal Sönmez, Adıge

Navjan Navruz Navruzcan, Adıge

Mıqof Orhan Yılmaz, Adıge

Nekhay Eser Ayaz, Adıge
Şovcen Elif Sönmez, Adıge

Şıblakho Uğur Vuruşkan, Adıge

Hutej Fatih Ekim, Adıge

Şolokh Menşure Ülkü Solak, Adige

Kobli Leman Erken, Adige

Mışe Şamil İlhan, Adige

Natho Murat Nail Özmen, Adıge

Şhatum Hayati Sarı, Adıge

Guser Yıldız İlhan, Adige

Şatum Sinemyis Evirgen, Adige

Hatokşoko Onur Evirgen, Adige

Kuşha Murat Özden, Adıge

Dışek Selçuk Ulutaş, Adıge